Budowę kościoła w Wysokim Kole rozpoczął kasztelan sandomierski i starosta zwoleński Stanisław Witowski w roku 1637. Kontynuował ją kanclerz koronny Jan Wielopolski, fundując również klasztor dla zakonników św. Dominika, których sprowadził tu w roku 1682.
W prawej nawie świątyni, „na piętrze” znajduje się kaplica Matki Bożej z Jej intronizowanym w lipcu 1684 roku obrazem. W XIX w zakonnicy zamówili do kaplicy figury swoich patronów: św. Dominika i św. Tomasza z Akwinu. Sprawili też duży obraz, przedstawiający Matkę Bożą z rozpostartym płaszczem opieki, pod którym chronią się przedstawiciele różnych stanów. Obraz „Matki Bożej Dobrej Opieki” stanowi zasłonę Cudownego Obrazu.
Historia Cudownego Obrazu Matki Bożej Wysokolskiej nie jest dokładnie znana. Z odnalezionych przez Ks. Leona Figarskiego dokumentów klasztornych wynika, że ikona miała być podarowana cześnikowej czerwonogrodzkiej Mariannie Kalinowskiej przez cara moskiewskiego jako wyraz pocieszenia po śmierci męża. Po powrocie do Polski Kalinowska ofiarowała obraz swojemu krewnemu Antoniemu Bębnowskiemu – rycerzowi Króla Jana III Sobieskiego, który umieścił go w swoim majątku w Zarudziu koło Zamościa. Po powrocie z wyprawy wiedeńskiej, wypełniając wolę Maryi, która mu się ukazała we śnie i prosiła: „zawieź mnie i oddaj do pustego kościoła w Wysokim Kole”, przekazuje obraz dominikanom .
Obraz namalowany jest farbami olejnymi na lipowej desce. Przypuszcza się, że dzieło pochodzi ze szkoły holenderskiej.
Wkrótce obraz zasłynął różnymi łaskami. Kronikarz klasztorny notuje wiele cudów przypisywanych wstawiennictwu Maryi. Na polecenie biskupa krakowskiego ks. Antoni Dunin Kozicki przybywa by sprawę tę zbadać i wydaje dekret w którym oświadcza: „Wyznajemy to miejsce być święte, Bogu szczególnie upodobane, Przeczystej Bogarodzicy własne i ulubione. Przeto Obraz tej Panny Niepokalanej oraz Matki jako słynący łaskami deklarujemy, ogłaszamy i po prostu ogłosić pozwalamy”.
O rozwoju kultu „Madonny z różą” świadczą wota: od złotych koron i srebrnych „sukienek” , przez tabliczki, gwiazdy, serca, krzyże, obrączki. Część z nich przeznaczono na potrzeby Ojczyzny w czasie rozbiorów, część zaginęła w czasie wojen.
Po kasacie dominikanów w 1870 r. rząd rosyjski obsadził w Wysokim Kole reformatów z Jędrzejowa, którzy byli tu 21 lat. Kiedy spalił się drewniany kościół parafialny w Regowie ks. Jozafat Piotrowski przeniósł się do pustego klasztoru.
W 1947 r. odbył się Kongres Różańcowy z udziałem kapłanów i około 15 ty. Wiernych. Do dziś znajdują się tu XVII wieczne księgi Bractwa Różańca Św. i Bractwa Szkaplerza Św.
18 sierpnia 1974 r. Prymas Tysiąclecia kardynał Stefan Wyszyński w asyście kilkunastu biskupów i ponad stutysięcznej rzeszy pielgrzymów dokonał aktu koronacji Obrazu papieskimi koronami. Niestety w 2003 r. złodzieje włamali się do świątyni i skradli korony. Te, które są obecnie na obrazie poświęcił papież Jan Paweł II i zostały nałożone 21 sierpnia 2004 r.
***
Regów i Wysokie Koło w XV w. stanowiły własność Regowskich herbu Habdank, a potem Pękosławskich, Witowskich, Chomętowskich, Wielopolskich i Lewickich. Pierwotny drewniany kościół pw. św. Mikołaja w Regowie, w pobliżu Wisły, istniał ok. 1390 r. Parafia została erygowana w 1439 r. przez biskupa krakowskiego Zbigniewa Oleśnickiego. Ze względu na częste wylewy Wisły zmieniono w XV w. lokalizację świątyni. Kolejny kościół modrzewiowy zbudował w 1747 r. proboszcz ks. Maciej Gwiazdowski, a uposażyła go Dorota z Czekarzewic, wojewodzina lubelska i dziedzic Jan Wielopolski. Znaczenie kościoła zaczęło maleć pod koniec XIX w. Nazwa parafii funkcjonowała jeszcze formalnie do I wojny światowej, kiedy całkowicie zaniknął kościół w Regowie. Na terenie parafii Regów w Wysokim Kole powstał kościół pw. Świętego Krzyża i klasztor dominikański zbudowany w latach 1637–1681 z fundacji Stanisława Witowskiego, kasztelana sandomierskiego oraz Jana Wielopolskiego. Zakonnicy zostali sprowadzeni do Wysokiego Koła w 1682 r. Kościół był dedykowany w 1694 r. przez bp. Stanisława Szembeka, sufragana krakowskiego. Po kasacie dominikanów w 1870 r. zamieszkiwali tu przez dwadzieścia jeden lat franciszkanie reformaci, zaś pod koniec XIX w. proboszcz parafii Regów przeniósł się do zabudowań poklasztornych i od 1891 r. nabożeństwa były sprawowane w Wysokim Kole. Kościół podominikański to monumentalna, trójnawowa budowla (w stylu barokowym i renesansu włoskiego), otynkowana, pobielona, ma formę wydłużonego czworoboku. Po obu stronach fasady są usytuowane dwie wysokie wieże zwieńczone kopułami i zakończone złoconymi baniami z krzyżami. We wnętrzu kościoła nawy przedzielone są kolumnami. Oryginalność świątyni stanowi rozmieszczenie na piętrze dwóch kaplic: Matki Bożej i św. Józefa, które znajdują się po bokach nad zakrystią i skarbcem. Do każdej z nich wiodą schody. Wewnętrzny wystrój kościoła zmieniał się kilkakrotnie. Kaplica Matki Bożej, w której znajduje się cudowny obraz, mieści się po prawej stronie prezbiterium. Ściany kaplicy oraz kopuła są ozdobione malowidłami. Wysokie Koło znane jest przede wszystkim ze względu na cudowny obraz Matki Boskiej. Nie jest znany dokładny czas jego powstania ani miejsce pochodzenia. Źródła klasztorne wskazują, że wizerunek ten został przywieziony z Moskwy do Lwowa ok. 1667 r. przez Mariannę Kalinowską, żonę cześnika czerwonogrodzkiego. Dziesięć lat później darowała go swojemu krewnemu Antoniemu Krzysztofowi Bębnowskiemu, który przez klika lat przechowywał go w Zarudziu (dzisiaj Zarzecze) k. Zamościa. W owych latach osoby modlące się przed tym wizerunkiem otrzymywały wiele łask. Po powrocie z wyprawy wiedeńskiej Antoni Bębnowski 6 VII 1684 r. przekazał obraz do kościoła w Wysokim Kole. Od tego czasu pielgrzymi przybywający do tej świątyni otrzymywali wiele łask i uzdrowień.
Cudowny obraz Matki Bożej Wysokolskiej był malowany techniką olejną na desce lipowej, przedstawia Madonnę z Dzieciątkiem Jezus na ręku (typ Hodegetrii). Postać Madonny podobna do obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, z pewną jednak różnicą: głowa Maryi przedstawiona w trzech czwartych o regularnie wydłużonym owalu twarzy, osadzona na dość długiej, zaokrąglonej i osłoniętej szyi. Rysy twarzy są dość wyraźne (jasne). Madonna podtrzymuje Dzieciątko na lewym przedramieniu, podczas gdy w prawej ręce, zgiętej w łokciu, trzyma delikatnie w dwóch palcach gałązkę z kwiatem róży i pąkiem. Prawdopodobnie obraz jest pochodzenia zachodniego, techniki malarskiej holenderskiej, datowany przynajmniej na wiek XVII. W 1947 r. odbył się w kościele kongres różańcowy, w którym brało udział ok. 15 tysięcy wiernych. Uwieńczeniem hołdu i czci składanej przez stulecia Matce Bożej Wysokolskiej była uroczysta koronacja cudownego wizerunku koronami papieskimi 18 VIII 1974 r., której dokonał prymas Polski Stefan kard. Wyszyński, w asyście bp. Piotra Gołębiowskiego i bp. Jana Czerniaka.